Pantomogram (zdjęcie pantomograficzne) to panoramiczne zdjęcie RTG zębów, kości szczęki, żuchwy oraz stawów skroniowo-żuchwowego i zatok szczękowych. Zdjęcie pantomograficzne pozwala ocenić stanu zdrowia wszystkich zębów i przyzębia. Jego wykonanie jest niezbędne m.in. przed założeniem aparatu ortodontycznego. 




Pantomogram to badanie, którego polega na prześwietleniu zębów, kości szczęki, żuchwy, stawów skroniowo-żuchwowego i zatok szczękowych. Otrzymuje się wówczas zdjęcie pantomograficzne. Dzięki powiększonemu obrazowi struktur anatomicznych wyrostków zębodołowych można dokładnie ocenić stan przyzębia, a także określić nieprawidłowości w budowie korzeni zębów, miejsca tzw. zębów zatrzymanych (np. ósemki). Pantomogram wykazuje także stopień mineralizacji zębów i kierunek ich wyrzynania.
 

Pantomogram - wskazania do badania

Wskazaniem do wykonania zdjęcia pantomograficznego są:

• wszelkie urazy szczęki
• głęboka próchnica zębów
• choroby przyzębia
• kamica ślinianki podżuchwowej i podjęzykowej
• usuwanie zębów, zwłaszcza w przypadku konieczności usunięcia wyrżniętych lub zatrzymanych zębów, np. zębów mądrości (ósemki)
• zakładanie implantów zębów (wówczas służy ocenie ilości kości i miejsca do wprowadzenia implantu)
• planowane leczenie ortodontyczne

Zdjęcie to wymagane jest również przed wykonaniem niektórych zabiegów chirurgicznych poza jamą ustną np. w przypadku operacji zaćmy jako zdjęcie wykluczające obecność ogniska zapalnego.

Przeciwwskazaniem do wykonania badania jest ciąża.
 

Badanie pantomograficzne u dzieci

Pantomogram jest bardzo pomocnym badaniem, w przypadku problemów z wyrzynaniem się zębów u dzieci lub przy wadach zgryzu. Na podstawie zdjęcia RTG całego uzębienia stomatolog może ocenić stan zębów, wychwycić nieprawidłowości w budowie korzeni, stopień mineralizacji zębów, kierunek wyrzynania się oraz umiejscowienie zębów zatrzymanych.
 

Jak przygotować się do badania?

Badanie pantomograficzne nie wymaga od pacjenta żadnych szczególnych przygotowań. Można je wykonać w każdym momencie, właściwie od ręki – nie trzeba być na czczo, dostarczać lekarzowi wyników innych badań, wchodzić do wąskich aparatów czy przyjmować kontrastu. Jest również zupełnie bezbolesne i trwa kilkanaście sekund. Przed wykonaniem zdjęcia należy jedynie zdjąć wszystkie metalowe przedmioty znajdujące się w okolicy twarzy (okulary, biżuteria), a następnie założyć na siebie specjalny ołowiany fartuch ochronny, który zabezpiecza inne części ciała przed niepotrzebnym przyjęciem dawki promieni rentgenowskich. Zadaniem pacjenta jest jedynie ustawienie się przy kolumnie aparatu, a jego głowica obraca się wokół głowy przez około 14 sekund. Zdjęcie od razu pojawia się na ekranie monitora.
 

RTG punktowe

Obejmuje do 4 zębów. Najczęściej zlecane jest przy planowaniu leczenia kanałowego, ale służy też diagnozie próchnicy, stanów zapalnych, ocenie wypełnień oraz implantów.